από την Αλεξανδρούπολη μέχρι την Κρήτη

Στο γήπεδο του χωριού θα στρίψετε αριστερά, είχε γράψει στις οδηγίες ο Σωτήρης Καγιάς, ο Αρχηγός (!) στην οικοκοινότητα του Βόλου ΙΑΣΩ.

Στρίψαμε αριστερά και σε 4 χιλιόμετρα περίπου είδαμε μπροστά μας τις πρώτες σκηνές.

Κατεβήκαμε από το αυτοκίνητο και προχωρήσαμε προς το κέντρο της κατασκήνωσης. Πάνω σε ένα μεγάλο μπλε πλαστικό στρωμένο στο χώμα, στη σκιά μιας τεράστιας αιωνόβιας οξιάς - η «Γιαγιά Οξιά» της πλατείας – είδαμε άλλους καθιστούς, άλλους μισοξαπλωμένους να παρακολουθούν ήσυχα το ξετύλιγμα κάποιου θέματος, που συγκέντρωνε το ενδιαφέρον.

Ο Σωτήρης μας γνώρισε από μακριά∙ σηκώθηκε και έτρεξε προς το μέρος μας και ήταν όλος μια ανοιχτή μεγάλη αγκαλιά. Κάνουμε διαλογισμό, μας είπε μετά το καλωσόρισμα και γύρισε πίσω στην ομάδα. Κι εμείς επιστρέψαμε στο πυκνό του δάσους και στήσαμε τις σκηνές μας.

Από κει και μετά η αγκαλιά ήταν το κλείσιμο των περισσότερων δραστηριοτήτων.

Κατασκήνωση ειρήνης!

Πώς θα μπορούσε να έλειπε η αγάπη, πώς θα μπορούσε να μην υπήρχε η αγκαλιά. Πώς θα μπορούσε στην κατασκήνωση του Σωτήρη και της Ευγενίας να μην υπήρχε η ζεστή καρδιά!

Εκατόν εξήντα περίπου άτομα, μικροί και μεγάλοι. Μοιρασμένοι στις σκηνές και σε τροχόσπιτα. Στην πλατεία με τα παιχνίδια της μέρας και γύρω από τη φωτιά όταν νύχτωνε. Στην πανσέληνο του Αυγούστου λαμπύριζαν οι σκηνές. Κι όταν το φως της μέρας έβαφε τον ουρανό του Θερμαϊκού μακριά στο βάθος, τα χριστουγεννιάτικα κάλαντα της φλογέρας του Σωτήρη σχημάτιζαν το χαμόγελο στα αγουροξυπνημένα πρόσωπα. Μια νέα μέρα αγκαλιάς.

Είχαμε συγκεντρωθεί εκείνη τη μέρα 3-5 μετά το μεσημεριανό φαγητό όλοι όσοι μετέχουμε σε ομάδες κινηματικών δραστηριοτήτων, άνθρωποι της πράξης.

Ο Σωτήρης που ονειρεύτηκε και υλοποίησε την οικοκοινότητα ΙΑΣΩ, άνθρωπος με τις απέραντες σωματικές και ψυχικές ικανότητες, ο ξυπόλυτος αρχηγός της κατασκήνωσης και ο δάσκαλος του δημιουργικού οραματισμού. Και πάνω απ’ όλα ο απόστολος της θετικής σκέψης και της αισιόδοξης λέξης για όλα και για όλους. Τι μεγάλο μάθημα για όσους τον άκουσαν. Δίπλα του ο οργανωτικός πρακτικός νους με την ανεξάντλητη δύναμη και το τραγούδι στην κουβέντα, η γυναίκα του Ευγενία.

Μαζί τους ο Γιάννης Γρηγορίου, ο ουσιώδης κινητήρας του ΤΕΜ (Τοπική Εναλλακτική Μονάδα) – και βασικό στέλεχος της ομάδας βόλεϊ των μεγάλων(!) Τριάντα άτομα είναι σε πλήρη ταύτιση με τη τοπική μονάδα και χίλιοι ακόμα που αναγνωρίζουν το ΤΕΜ και συνεργάζονται προσφέροντας προϊόντα και υπηρεσίες. Ακόμα και ο Δήμος Βόλου συμμετέχει στις συναλλαγές με το ΤΕΜ.

Ο Παναγιώτης Σαϊνατούδης με το ΠΕΛΙΤΙ.

Τον έβλεπες και αναλογιζόσουν ποιος από τους Αποστόλους του Χριστού ήταν ο σημερινός Παναγιώτης, που ενσαρκώθηκε με την προσωπική ανάγκη της διατήρησης και της διάδοσης των σπόρων. Φτάσανε, πλέον, τις 2000 ποικιλίες. Από το 1999 αρχίζει η ανταλλαγή των σπόρων και σήμερα είναι το μεγαλύτερο στην Ευρώπη. Φέτος συμμετείχαν σ’ αυτή τη γιορτή πάνω από 7000 άτομα.

Από το 2000 ζει μαζί με τη γυναίκα του Σοφία και από το 2003 αποκτούν νομικό πλαίσιο και σχηματίζουν πανελλαδικό δίκτυο ανταλλαγών προϊόντων και υπηρεσιών.

Καθιερώνουν στις 7 Απριλίου δράσεις με σχολεία για ντόπιες ποικιλίες. Στην Αίγινα ξεκινούν τα ανοιχτά σπορεία μαζί με τον Άρη, το γυμναστή μας και οδηγό στις πορείες μας. Το Φεβρουάριο ξεκινούν το αρχικό φύτεμα. Παίρνουν τα φυτάκια στο σπίτι και τα φροντίζουν να μεγαλώσουν. Και τον Απρίλιο τα φυτεύουν σε κοινόχρηστους χώρους δωρεάν.

Διακόσιοι καλλιεργητές συνεργάζονται μαζί τους για τη διατήρηση των σπόρων από ντόπιες ποικιλίες, από τους οποίους γίνονται οι ανταλλαγές. Υπάρχουν στην Ελλάδα ομάδες συνεργασίας και ένα είδος κοινότητας με καθένα που μπορεί να διαθέσει δικό του χώρο.

Δεν επιβάλλουν τρόπο καλλιέργειας, απλώς προτείνουν τη βιολογική καλλιέργεια στη βάση αλλαγής της νοοτροπίας.

Στόχος τους η αυτάρκεια! Γι’ αυτό και δίνουν συνταγές για την παρασκευή τυριού, προζυμιού, για το στέγνωμα των φρούτων, για κατασκευή μερέντας κ.ά.

Στο ΠΕΛΙΤΙ γίνεται σχετική εκπαίδευση και ξένων από άλλες χώρες.

Εκδίδουν βιβλία και ενημερωτικά έντυπα.

Ακούς και γεμίζει η καρδιά σου αισιοδοξία και περηφάνια, που βλέπεις δίπλα σου ανθρώπους, οι οποίοι με βαθιά πίστη και αφοσίωση στα οράματά τους αλλάζουν τον κόσμο.

Ήταν ο Δημήτρης Θεοδοσιάδης με τη γυναίκα του. Πρωτοπόρος και κινητήριος μοχλός της κίνησης ΠΕΡΚΑ της Θεσσαλονίκης∙ και κάθε μέρα μας ετοίμαζε τη φωτιά για τη βραδινή κουβέντα και το τραγούδι.

Την ΠΕΡΚΑ την ξεκίνησαν το 2011 σαράντα άτομα και σήμερα εκεί σε ένα κομμάτι παλιού στρατοπέδου, στο οποίο κάνανε κατάληψη, καλλιεργούν έξι ομάδες των 25 ατόμων.

Στόχοι τους η παραγωγή τροφής και η απόκτηση καλλιεργητικών γνώσεων. Τρεις μήνες δούλευαν το καταστατικό, με το οποίο ξεκαθάρισαν το τοπίο απομακρύνοντας τις κομματικές ιδεοληψίες. Άμεση δημοκρατία και τριμελής συντονιστική επιτροπή που αλλάζει κάθε τόσο. Βιολογικός ή βιοδυναμικός τύπος καλλιέργειας.

Κάποιοι φύγανε. Αυτοί όμως που μείνανε δέθηκαν γερά μεταξύ τους.

Οι καινούργιοι που έρχονται είναι υποχρεωμένοι να αποδεχθούν τους καταστατικούς όρους. Τους βοηθάνε οι παλιοί και οι νέοι αυτό-οργανώνονται σε καινούργιες ομάδες.

Τη μισή περιοχή που κατέλαβαν τη μοίρασαν σε ατομικά μερίδια 37 τετρ. μέτρων και το υπόλοιπο παραμένει κοινό για καλλιέργεια βοτάνων και λαχανικών. Έχουν τη σκέψη να καλέσουν συν-καλλιεργητές φτωχούς της περιοχής. Έχτισαν ένα φούρνο παραδοσιακό και μια βρύση με κόμπ και θέλουν να κάνουν γεώτρηση για να έχουν αυτάρκεια νερού.

Ήταν η Βιολέτα από την ομάδα εθελοντών της Σουρωτής Θεσσαλονίκης. Θελήσανε να δημιουργήσουν κοινωνικό λαχανόκηπο. Ο Δήμος αργούσε. Ο γεωργικός συνεταιρισμός τους παρεχώρησε 100 τετρ. μέτρα αντί 50 ευρώ το χρόνο. Φυτεύουν και προσφέρουν τα προϊόντα στο κοινωνικό παντοπωλείο και σε ευπαθείς ομάδες. Σήμερα οι κανονικοί καλλιεργητές είναι 40 άτομα.

Λειτουργούν και κύκλο αυτομόρφωσης μεταφέροντας την αυτόχθονη γνώση: «από το χθες στο σήμερα».

Ήταν ο Σωκράτης  Βασιλάκος και η γυναίκα του από την Καρδίτσα. Καλλιεργητής με παράλληλες δραστηριότητες στον ευρύτερο χώρο της περιοχής.

Για το σύλλογο εναλλακτικών θεραπειών, για την οργάνωση των 12 οικολογικών γιορτών στην Καρδίτσα, για την «εαρινή γιορτή της φύσης», για την «οικόσφαιρα» με το δίκτυο ανταλλαγών και αλληλεγγύης, για το «ΑΛΜΑ» την αλληλέγγυα μονάδα ανταλλαγών, για το χαριστικό παζάρι, τους κοινωνικούς βιολογικούς κήπους (20 στρέμματα για λαχανόκηπους σε ενδεείς και άνεργους), τους κήπους αγάπης (18 κομμάτια  των 50 ή 100 τετραγωνικών μέτρων με ανταποδοτικό μόνο ενοίκιο), για τον εξωραϊσμό του παραπόταμου της περιοχής με αρωγό το Δήμο.

Ήταν η Σταυρούλα Παπαβλασίου από το παρατηρητήριο ψυχικής υγείας Θεσσαλονίκης με την εθελοντική τους προσφορά για στήριξη στην κοινωνική ένταξη ψυχικά πασχόντων.

Ήταν η Στρατηγούλα Ελευθεριάδου από τη Θεσσαλονίκη με την καλλιέργεια του μονόκοκκου σιταριού - που έχει ελάχιστη γλουτένη – και που παρά τις δυσκολίες αποφλοίωσης το καλλιεργεί για να συντηρεί το σπόρο. Κράταγε στο χέρι της λίγους σπόρους από το σιτάρι με τρυφερότητα, λες και ήτανε το παιδί της.

Ο Απόστολος Αραμπατζής συντηρητής ντόπιων σπόρων σιταριού, σκληρού και μαλακού. Μας προμήθευε το μέλι του πρωινού μας φαγητού και τα όσπρια∙ όλα από την παραγωγή του.

Ήταν ο Νικηφόρος και η Άννα, που εγκαταστάθηκαν στο Ζαγκλιβέρι έπειτα από διαβίωση στο Zegg της Γερμανίας. Έχουν κατασκευάσει ήδη τέσσερα σπίτια με κόμπ και επένδυση ξύλου. Έχουν αυτάρκεια σε νερό και ηλεκτρική ενέργεια (φωτοβολταϊκά). Σχεδιάζουν τα επόμενα βήματα.

Ήμασταν και από τον αστικό μας αγρό Χαλανδρίου η Έλενα κι εγώ.

Κανένας δε μίλησε για μεγέθη παραγωγής. Κανένας δεν χρησιμοποίησε φράσεις ποσοτικών μετρήσεων. Κανένας δεν αναφέρθηκε σε χρηματικά κέρδη ή ζημίες.

Ήταν σα να ανήκαμε και να ζούσαμε στους λεπτότερους κόσμους, στους κόσμους των ποιοτήτων.

Η αξία μετριόταν στα όνειρα.

Τα όνειρά του κατέθετε ο καθένας και τις προσπάθειες υλοποίησής τους. Αυτά αποτελούσαν το αντικείμενο της περηφάνιας του∙ και της περηφάνιας όλων μας. Γιατί όλοι συμμετείχαμε στα όνειρα και στις δράσεις τους.

Ήμασταν συντονισμένοι με τη δόνηση της καρδιάς του διπλανού μας, του απέναντί μας. Ένας συνεταιρισμός ψυχών, που καλλιεργούσαν τη γη και τις προσωπικότητες. Συντηρούσαν το σπόρο της αισιοδοξίας απέναντι στη μαυρίλα των ειδήσεων. Στερέωναν την ελευθερία και την αξιοπρέπεια απέναντι στην απροσχημάτιστη εκμετάλλευση των πολιτών από τις εξουσίες.

Ύψωναν το Ηθικό τους κύρος απέναντι στην ισοπέδωση των ηθικών αξιών.

Διεκδικούσαν τον τόπο που τους παρεχώρησε ο Δημιουργός του Σύμπαντος.

Με την απλότητα του φυσικού δημιουργού. Χωρίς πομπώδεις εκφράσεις, χωρίς μεγαλόστομες εξαγγελίες. Η σχέση σου με τη γη σε διατηρεί ταπεινό.

Όλοι περπατούσαν. Κανένας δεν έμενε καθηλωμένος στις αντιλήψεις του παρελθόντος.

Αν καταναλώνουμε, λέει ο Παναγιώτης Σαϊνατούδης, με την ίδια νοοτροπία, είτε καλλιεργούμε βιολογικά, αλλά με την ίδια νοοτροπία που είχαμε και πριν, τίποτε δεν γίνεται σωστά.

Όλοι έδιναν το παρόν στη συλλογική οργάνωση του πολίτη, στη συλλογική  αντίσταση απέναντι στην ισοπεδωτική δράση της εξουσίας, στη συλλογική διεκδίκηση της ελεύθερης σκέψης, της επιλογής και της έκφρασης του πολίτη. Στην αντίσταση απέναντι στη μαζοποίηση των ατόμων, προκειμένου η εξουσία να συντηρεί το άβουλο ανθρώπινο κοπάδι.

Στη διεκδίκηση της γης. Στα δικαιώματα των μικρών καλλιεργητών.

Και παντού ήταν παρούσα η πίστη στη δημιουργική εθελοντική δράση.

Πρόσωπα με αίσθηση ευθύνης. Ευθύνης για το σύνολο.

Ύψωναν το πλακάτ διαμαρτυρίας απέναντι σε κείνους που χωρίζουν τους ανθρώπους σε εμάς και στους άλλους.

«Όλοι εμείς και όχι εμείς και οι άλλοι» έγραψε ο Σωτήρης στο δικό του μήνυμα για το "good food march".

Βλέπαμε ο καθένας τη θέση του στο παγκόσμιο δίχτυ της αλλαγής και της δράσης. Τον καμβά για να κεντηθεί το όραμα του μέλλοντος.

Σήμερα εμείς συγκεκριμενοποιούμε το Όραμα για την Ελλάδα του μέλλοντος∙ οι δυο μεγάλοι πόλοι ανάπτυξης θα είναι η παραγωγή Τροφής και η ανάπτυξη των Καλών Τεχνών. Και όλα αυτά μέσα από Συλλογικότητες. Ούτε βιομηχανίες, ούτε τουρισμός, ούτε επιστημονική έρευνα, ούτε μεταπράτες, ούτε φθηνοί εργάτες.

Από την Αλεξανδρούπολη μέχρι την Κρήτη οι πολίτες αφυπνίζονται, αλλάζουν οι νοοτροπίες, επικοινωνούν και εντάσσονται σε συλλογικότητες. Και αποτελούν για τις ευρύτερες περιοχές τους τα παραδείγματα.

Αυτοί είναι οι νέοι καιροί.